Prawidłowe przeprowadzenie inwentaryzacji w firmie wymaga znajomości nie tylko terminów, ale także metod jej realizacji. Na szczęście ustawa o rachunkowości przewiduje zakres, sposoby i terminy remanentu w firmie. W poniższym artykule postaramy się przekazać najważniejsze informacje dotyczące inwentaryzacji.
Inwentaryzacja stanowi najistotniejszy element weryfikacji, urealnienia i korekty wykazanej w ewidencji wartości aktywów i pasywów jednostki.
Rada 1:
Pamiętać o zakresie inwentaryzacji
Głównym celem inwentaryzacji jest ustalenie stanu rzeczywistego aktywów i pasywów oraz porównanie go ze stanem ewidencyjnym, rozliczenie różnic, rozliczenie osób odpowiedzialnych materialnie oraz ocena użyteczności składników majątku (aktywów), kapitałów (funduszy), rezerw i zobowiązań.
Wymienione czynności powinny być odniesione do określonego zakresu przedmiotowego. Dotyczą one w rzeczywistości wszystkich aktywów i pasywów, a nawet:
● przedmioty objętych tylko ewidencją ilościową,
● zapasów rzeczowych składników majątku obrotowego, zaliczanych w momencie zakupu w koszty, jeżeli do dnia inwentaryzacji nie zostały jeszcze zużyte lub sprzedane,
● znajdujących się w jednostce składników obcych,
● składników nieuwzględnionych w bilansie,
● nietypowych aktywów lub pasywów, ale mogących oddziaływać na ocenę sytuacji majątkowej i finansowej.
Rada 2
Wybrać odpowiednią metodę inwentaryzacji
Inwentaryzację roczną można przeprowadzić używając kilku metod, które często są wobec siebie komplementarne:
● spisów z natury – w taki sposób inwentaryzuje się: środki pieniężne (bez ulokowanych w bankach), akcje, obligacje, bony skarbowe i inne papiery wartościowe posiadające postać materialną, środki trwałe oraz nieruchomości zaliczone do inwestycji, rzeczowe składniki majątku obrotowego, środki trwałe dostępne oglądowi oraz maszyny i urządzenia stanowiące środki trwałe w budowie;
● ustaleń z kontrahentami i bankami sald rozrachunków wynikających ze wzajemnych zobowiązań lub wierzytelności powstałych z różnego typu rozliczeń między stronami. Dotyczy to przede wszystkim środków pieniężnych w bankach, pożyczek i kredytów, należności, zobowiązań oraz innych rozrachunków, a także składników otrzymanych od kontrahentów, jak również papierów wartościowych w formie zdematerializowanej
● porównania sald wynikających z ewidencji z posiadanymi przez jednostkę stosownymi dowodami lub innymi faktami przy jednoczesnej weryfikacji realnej wartości przedmiotu porównań.
Rada 3
Dotrzymać terminów i częstotliwości inwentaryzacji rocznej
Składniki aktywów i pasywów podlegają inwentaryzacji na ostatni dzień każdego roku obrotowego. Istnieją oczywiście wyjątki. Przyjęło się, że niektóre zabiegi – przede wszystkim działania związane z wyjaśnianiem różnic inwentaryzacyjnych oraz stworzeniem pisemnych sprawozdań zespołów spisowych czy komisji inwentaryzacyjnych (a więc tzw. czynności związane z rozliczeniem inwentaryzacji) – mogą być też prowadzone po 15 stycznia.